İnsanoğlunu en çok yıpratan durumlardan birisi: Belirsizlik. Ancak 21. yüzyıl dünyasında hayatta kalmak ve başarı sağlamak için belirsizliklerle yaşamayı öğrenmek zorundayız.
Bu yazımda Yuval Noah Harari’nin 21. Yüzyıl İçin 21 Ders kitabından örneklerden de faydalanarak bu bilinmezlik dünyasıyla nasıl başa çıkmamız gerektiğine değiniyorum.
Esnek Olmamız Gereken Bir Dünya
Harari kitapta şöyle bir soru soruyor: ”Yoğun belirsizlik halinin bir arıza değil de bir özellik olduğu bir dünyada nasıl yaşanır?”
Sabit bir kimliğe, işe ya da dünya görüşüne sarılmaya çalışırsanız dünya yanınızdan vın diye geçerken bakakalma riskiniz var. Ortalama yaşam süresinin uzama olasılığını da göz önüne alırsak, uzun yıllar boyunca budala bir fosil gibi kalabilirsiniz. Sırf ekonomik açıdan değil, en önemlisi toplumsal açıdan işlevinizi koruyabilmek için durmadan öğrenme ve kendinizi baştan inşa etme yeteneğine ihtiyacınız var. Y. Noah Harari
Böyle bir dünyada hayatta kalıp başarı sağlamak için zihnimizin son derece esnek olması ve duygusal dengemizi son derece ihtiyatlı kullanmamız gerektiğini söylüyor. Ve durmadan hakim olduğumuz şeyleri geride bırakarak bilinmezliği benimsemek durumunda kalacağımızı.
Evet, yaşımız kaç olursa olsun, kariyerimizde zirvede de olsak çok tecrübeli de olsak kendimizi sürekli değiştirmeli, becerilerimizi güncel tutmalıyız. Bitmek bilmeyen bir merakımız olmalı. İnançlarımızın ve görüşlerimizin yanlış olabileceğini dair alçakgönüllü bir farkındalığa sahip olmalıyız.
Her yaştan,her görüşten insanı çevremizde tutmalı ve onlardan bir şeyler öğrenmeye açık olmalıyız.
Kendimizi Bilmemiz Gereken Bir Dünya
Nasıl dirençli olacağız, neye bel bağlayacağız?
Makinelere entegre olduğumuz, akıllı cihazları vücudumuzun bir parçası olarak gördüğümüz, onlardan uzak kalmaya tahammül edemediğimiz bir yaşam tarzının henüz başlarındayız.
Böyle bir dünyada gerçekten neye ihtiyacımız olacak?
Teknolojinin pek çok faydası görülebilir ama hayatınızda çok yer kaplarsa, onun gündemine esir düşebilirsiniz. İnsanlar binlerce yıl önce tarımı keşfetmiş ama bu teknoloji sadece bir avuç seçkini zenginleştirirken insanların çoğunu tutsak etmiş. Teknoloji kötü bir şey değil. Hayattan beklentiniz belliyse, teknolojinin o şeyi elde etmenize yardımı dokunur. Aksi halde teknolojinin amaçlarınızı şekillendirmesi ve hayatınızın kontrolünü ele geçirmesi çok kolaydır. Y. Noah Harari
Teknolojinin gittikçe bizi daha iyi anlayacağı, ne istediğimizi ne hissettiğimizi daha iyi saptayacağı için bizleri yönlendirmesi de gittikçe daha da kolaylaşacak. Bunun olmasını nasıl engelleyeceğiz?
Coca Cola, Amazon, Baidu ve hükümet sizi ele geçirmek için yarışıyor. Akıllı telefonunuzu, bilgisayarınızı, banka hesabınızı değil, sizi ve organik işletim sisteminizi ele geçirme yarışındalar. Bilgisayarların ”hacklendiği” bir çağda yaşadığımızı duymuşsunuzdur ama insanların ”hacklendiği” bir çağda yaşıyoruz. Böyle korkutucu bir işin altından kalkabilmek için, işletim sisteminizi daha iyi tanımak adına büyük çaba sarfetmeniz gerekir. Ne olduğunuzu ve hayattan beklentinizi bilmek için. Elbette bilindik en eski nasihatlerden biridir bu: KENDİNİ BİL.
Kendi hayatımızın kontrolünü elimizde tutmak istiyorsak eğer, algoritmalardan, amazondan, hükümetten daha hızlı olmamız ve kendimizi onlardan önce tanımamız gerektiğini söylüyor.
Yaşam Becerilerine Ağırlık Vermemiz Gereken Bir Dünya
Çok fazla bilgiye maruz kaldığımız ve kalacağımız bir dünyadayız. Sıklıkla dile getirdiğim bir gerçek: Bizim şu an ihtiyacımız olan daha fazla bilgi değil, bu bilgileri işleme yeteneği. Edindiğimiz bilgiyi anlamlandırabilmeli, belli ölçütlere göre değerlendirebilmeliyiz.
Eleştirel ve analitik düşünme, empati, iletişim, işbirliği ve yaratıcılık becerilerimizi geliştirmeli, daha da önemlisi çocuklarımıza öğretmeliyiz. Bunlar bizi belirsizlikler karşısında ayakta tutacak yetenekler.
Biri size 21. yüzyılın ortasında dünyanın nasıl olacağını tasvir eder ve bu size bilimkurgu gibi gelirse, bu büyük olasılıkla yanlış bir tasvirdir. Ama biri size 21. yüzyılın ortasında dünyanın nasıl olacağını tasvir eder ve bu size bilimkurgu gibi gelmezse, bu kesinlikle yanlış bir tasvirdir. Ayrıntılardan emin olamayız ama değişimin kendisi kesin olan şey. Y. Noah Harari
”Belirsizlik” artık kurtulamayacağımız bir gerçek. Bugün Corona Virüs’ün bizi içine attığı yaşam tarzı ve belirsizlikle yaşamaya ve güçlü olmaya çalışıyoruz, yarın başka bir belirsizlikle baş edeceğiz.
İşte böylesi bir dünyada hem özel hem iş hayatında başarılı olmak istiyorsak yukarıdaki maddeleri aklımızdan çıkarmamız gerek.
Ayrıca Bakınız; Hayatınızı Değiştirme Vaktinizin Geldiğini Gösteren 3 İşaret
ความคิดเห็น