Hayatın her alanında önümüze sınırsız seçeneklerin sunulduğu bir dünyada yaşıyoruz.
Bu durum çoğu kesim tarafından bir konfor olarak algılanıyor.
Ancak bu kadar çok seçeneğe sahip olmamız demek o kadar çok karar almamız gerektiği anlamına geliyor. Ve konfor olarak gördüğümüz seçenek bolluğu, derin düşünme yetimizi azaltan, verimimizi düşüren, bizi mutsuzluğa sürükleyen bir düşmana dönüşüyor.
Sonuçta çok fazla seçeceğimiz olması, bizleri birer karar yorgunu yapıyor.
Karar Yorgunluğu Nedir?
Eğer gün içinde çok fazla karar almak zorunda kalıyorsanız (sıradan ve çok basit kararlar da buna dahil) zamanla kararlarınızın kalitesi düşüyor ve yeni kararlar alırken tüm iradeniz tükenebiliyor. İşte bu durum karar yorgunluğu olarak adlandırılıyor.
Her yeni karar beyninizin fazla mesai yapmasına neden oluyor, dikkatini dağıtıyor, odaklanmasını engelliyor ve pek çok durumda aldığınız karar neticesinde vazgeçtiklerinizde aklımız kaldığından mutsuzluğa da neden olabiliyor.
Bilimsel olarak bakarsak:
İnsan beyninin yetenekleri olarak kabul gören hayal gücü, kendi kendini kontrol etme, analitik düşünme, karar verme gibi süreçler, beynin prefrontal korteks (ön beyin) adı verilen bölgesi tarafından düzenleniyor.
Ön beynin çalışması için belirli bir yakıta ihtiyacı vardır ve bu yakıt, hepinizin bildiği, vücudunuzun yediğiniz gıdalardan ürettiği basit bir şeker olan glikozdur.
Karar verme sürecinizde işte bu sınırlı olan yakıtı kullanıyorsunuz. Bu yakıtın tükenmesi ise sizi bitkin düşürüp iradenizi zayıflatıyor.
Çok fazla karar almak zorunda kaldığınız günleri şöyle bir düşünün. Yorgun bir şekilde eve gelip kendinize yapmaya söz verdiğiniz her şeyi ertelediğiniz günler değil mi?
Çünkü enerjisi tükenen beyniniz en az dirençli yola giriyor ve kendinizi kanepede oturmuş bir Netflix dizisi izlerken buluyorsunuz.
Ama neyse ki iradenizi yenebilir ve karar yorgunluğunun tuzaklarından kaçınabilirsiniz.
Karar Yorgunluğundan Kaçınmanın ve İrade Gücünü Arttırmanın Yolları
1. Bazı Kararlarınızı Otomatikleştirin
Gün içinde vermemiz gereken son derece önemsiz olan, yine de sınırlı irade gücünüzden tüketen günlük kararlar var.
Örnek vermek gerekirse: Ne giymeliyim? Ne yemeliyim? İşe otobüsle mi yoksa taksiye mi gitmeliyim? Hangi görev üzerinde çalışmalıyım?
İşte bu yüzden Obama, Steve Jobs, Mark Zuckerberg gibi tüm başarı insanlar her zaman aynı kıyafetleri giymeyi tercih ediyorlar ve hepsinin belli sabah rutinleri var.
Bu tür kararların bir listesini yapıp onları rutinleriniz haline getirin ve değerli iradenizi daha önemli kararlar ve görevler için saklayın.
‘’Ne giyeceğim ve yiyeceğim konularında karar vermek istemiyorum, çünkü vermem gereken daha önemli kararlar var.’’ Barack Obama
Ayrıca Bakınız; Tanıdığım En Başarılı İnsanların 5 Ortak Özelliği
2. Planlarınızı Not Edin
Düşünce ve kararlarınızın eyleme dönüşmesini istiyorsanız, bunları planlayın ve not edin.
Ne zaman kendimi bir fikri ertelerken bulsam, onu yazarak ve planlayarak kendi kendime taahhüt ederim. Ve şimdiye kadar inanılmaz etkisini gördüm.
Kararlarınızı yazmak sizi onlara daha da bağlayacak ve eyleme geçmenizi kolaylaştıracaktır.
''Verimlilik asla bir tesadüf değildir. Her zaman için akıllıca planlamaya, mükemmelliğe ve verilen emeğin niteliğine bağlıdır.'' Paul J. Meyer
3. Görevlerinizi Önceliklendirin
Üretkenliği düşüren başlıca unsurlardan biri de önceliklerin belirlenmemesidir.
Görevlerinizi önceliklendirdiğiniz bir listenizin olması, vermeniz gereken kararları en aza indirecek ve iradenizi korumanıza yardımcı olacaktır.
"Üçten fazla önceliğin varsa, aslında hiç yok demektir." Jim Collins
4. Önemli Kararlarınızı Doğru Saatlerde Verin
Günün geç saatlerinde verilen kararlar, sabah dinlenmiş bir beynin alacağı kararlar ile farklılıklar gösterecektir.
Bu yüzden önemli kararlar için sabah saatlerini tercih etmeniz hem enerjinizi daha verimli kullanmanızı hem de daha doğru kararlar almanızı sağlayacaktır.
Bu arada rahatlatıcı ve yenileyici molalar vermeniz de karar yorgunluğunuzu azaltacaktır.
5. Glikozdan Yoksun Bir Beyne Güvenmeyin
Karar yorgunluğu, glikoz kaybetmenin bir sonucuysa, iradenizi daha fazla glikoz alarak koruyabilirsiniz.
Bunun için en iyi seçenekler sebzeler, fındık, yer fıstığı, kaju fıstığı, çiğ meyveler, peynir, balık, et, zeytinyağı, elma, yaban mersini gibi size kademeli ve sabit bir yakıt sağlayacak gıdalardır.
***
Evet, karar yorgunluğu günümüzde seçeneklerin bolluğu ve hızlı yaşam şekliyle neredeyse herkesin yaşadığı ve hafife alınmaması gereken bir yorgunluk çeşidi.
Ancak gördüğünüz gibi ondan kaçınmanın ve hayat kalitenizi yükseltmenin oldukça basit yolları da mevcut.
Eğer sizin de karar yorgunluğunu azaltmak için uyguladığınız yöntemleriniz varsa yorum olarak paylaşmanız harika olur.