Okullarda birçok şey öğretiyorlar bize. Ama doğru karar almayı pek öğretmiyorlar.
Halbuki doğru kararlar almak hayattaki en önemli şey. Çünkü aldığımız her karar finansal durumumuzu, kariyerimizi, sağlığımızı, ilişkilerimizi ve hatta ülkemiz adına doğru seçimler yapmamızı etkiliyor…
Ve çok fazla yanlış karar alıyoruz: Daha da kötüsü genelde bunun farkına çok geç varıyoruz.
Peki yanlış kararlar yerine doğru, uzun vadede bize hizmet edecek kararlar almak için ne yapmanız lazım?
Kendinizi nasıl değiştirmeniz lazım?
Beyninizi Tek Taraflı Beslemeyin
Kararlarımızın her biri birer çıktı.
Neyin mi çıktısı?
Aldığımız girdilerin bir çıktısı.
İçeriye aldığımız girdileri, yani bilgileri beynimizde şekillendirip bir çıktıya dönüştürüyoruz.
Bu yüzden kendinize yapacağınız en büyük kötülük, beyni tek taraflı beslemek olacaktır. Çünkü beyni tek taraflı besleyince beyin ne iyi çıktılar üretebilir ne de doğru kararlar alabilir.
Kendimden örnek vermek istiyorum.
Biliyorsunuz Bitcoin konusunda çokça yazıp paylaşıyorum. Bu konuda gelen klasik yorumlar ise genelde şöyle oluyor:
''Bu tamamen dolandırıcılık''
''Bunun arkasında CIA var''
''Bir gün sıfırlanacak bu, o zaman göreceksiniz''
Ben de hemen şunu soruyorum:
''Peki bununla ilgili hangi makaleleri okudunuz?''
''Elinizde hangi teknik analizler var?''
Ve sessizlik…
Çünkü okumuyor insanlar, merak etmiyorlar. Kolay yolu seçip tek taraflı beslenmeyi tercih ediyorlar.
Beyninize giren girdilerin türü ne kadar artarsa, ne kadar farklı bakış açılarından girdileri alırsanız içeri ve onları ne kadar sorgularsanız doğru kararlar alma ihtimaliniz de o kadar artacaktır. Çünkü içeri aldığınız girdi kalitesi artacak.
İşte bu yüzden girdilerin tek taraflı olmamasını sağlamanız gerekiyor.
Biliyorsunuz bu durumu aşı tartışmalarında da yaşadık. Çok fazla komplo teorisi atıldı ortaya. Mesela: ''Bill Gates bize çip takacak'' diyen o kadar çok insan var ki hala.
Peki nasıl oluyor da insanlar buna inanabiliyorlar?
Çünkü komplo teoricilerini dinliyorlar. Çünkü komplo teoricileri gerçekten güzel, inandırıcı hikayeler anlatıyorlar. Arkasına da %99'unun boş ve saçma olduğu sözde kanıtlar koyuyorlar.
Sürekli bu tarz kaynaktan beslenirseniz doğru kararlar almanız imkanız hale gelecektir.
Bu arada dinlediğiniz tarafların bilime dayalı olduğundan da emin olmanız lazım.
Ayrıca Bakınız; Gişe Fiyaskosu Bir Film: Esaretinin Bedeli
Girdi Kaynakları Seçerken Nelere Dikkat Etmek Lazım?
Ben kendimi beslemek, en doğru girdileri almak için çok sayıda aplikasyon kullanıyorum. En fazla yararlandığım aplikasyonlar: Kitaplar dışında Medium, Pocket, Twitter ve Blinkist.
Mesela Blinkist'te harika kitap özetleri oluyor. Bazen sadece 10 dakikada dev bir kitabın özünü almış oluyorum.
Bu platformlardan aldığım girdilerde çok seçiciyim. Seçici davranırken de şöyle belli kriterlerim oluyor:
Bilgi tarafsız, bilimsel ve öğretici olmalı.
Daha evvel bilmediğim bir şey olmalı.
Beni şaşırtmalı.
Daha evvel düşünmediğim bir bakış açısı, bir felsefe vermeli bana.
Tüm bunlarla beraber bir de pozitif olmalı .Evet, dünyada ve ülkede yakınacak çok konu olsa da sırf bunlardan yakınan değil, çözümler de sunan, daha iyi bir dünyanın, daha iyi bir ülkenin, daha iyi bir hayatın olabileceğini ama bunun için yapılması gerekenlerin olduğunu, yapılması gerekenlerin neler olduğunu, bunların doğru olduğunun da arkasında bilimsel çalışmaların bulunduğunu anlatan girdileri almaya çalışıyorum içeri.
Ve bu bilgileri nerede bulursam, hangi görüşten olursa olsun, görüş hoşuma gitmese de dinlemeye, anlamaya ve izlemeye çalışıyorum. Bu sayede karar kalitemi arttırıyorum.
Çünkü biliyorum ki doğru kararlar almada sorumluluk tamamen bende.
Şimdi sizden bir isteğim var.
Bugün bir ara köşenize çekilin ve girdi kaynaklarınızı bir tarayın.
Mesela hangi televizyon kanallarını izliyorsunuz? Hangi podcast kanallarını takip ediyorsunuz? Hangi blogları okuyorsunuz? Twitter'da hangi hesapları takip ediyorsunuz? Youtube'da hangi öğretici, zihin açıcı kanallara üyesiniz?
İçeri aldığınız çöp bilgileri azaltın. Daha kaliteli girdiler alacağınız yerlere doğru yönlenin. Göreceksiniz ki bir süre sonra daha doğru kararlar veriyor olacaksınız. Ve bu doğru kararlar sizi daha doğru bir hayata doğru itiyor olacak.
Unutmayın, daha az çalışmak zorunda kaldığınız, daha fazla para kazandığınız, yatırımlarınızın sizin adına çalıştığı, sağlığınızın daha iyi olduğu, ilişkilerinizin daha iyi olduğu, daha mutlu bir hayata gitmenin kestirme yolu doğru kararlar almak.