Pek çok büyük kurum iş yerinde mutluluğu artırmanın yollarını araştırıyor.
Mutlu çalışanların daha verimli, daha adanmış ve daha sadık olacaklarına dair onlarca araştırma sonucunun tetiklediği bir eğilim bu.
Çalışanlarınızın mutlu olması sadece ticari nedenlerle değil, insani nedenlerle de önemli, kim insanların mutlu olmasını istemez ki?
Sırf bu nedenle bile iş yerinde mutluluğu artıracak çalışmaları destekliyorum elbette.
Öte yandan bir kurumun en azından mutluluk artırıcı faaliyetlere ayırdığı kadar kaynağı, çalışanların işlerinde bulacakları “anlamı” güçlendirecek uygulamalara da ayırması gerektiğini düşünüyorum.
Aksi takdir de çalışanları mutsuzluktan kalıcı olarak kurtarmanız mümkün değil.
Buyrun anlatıyorum.
İddiam şu; insanların yaptıkları işi gerçekten anlamlı bulması durumunda, onları mutlu etmek için belki pek de fazla çaba göstermenize gerek kalmayacaktır.
Bu karmaşık kavramı basit bir örnekle açıklayım, ebeveynlikle…
Mutlu Etmeyen Ama Anlamlı Bir İş: Ebeveynlik
Bir kız ve bir de oğlan çocuğu babası olarak rahatlıkla şunu söyleyebilirim ki, çocuk yetiştirmeyi bir iş olarak düşünürseniz, ebeveynliğin dünyanın en mutlu edici işi olduğunu kimse iddia edemez.
Yanılıyor muyum?
Bir çocuğu başarılı bir yetişkin olarak büyütmenin her aşaması ebeveynler için son derece yorucu, zorlayıcı, endişe verici ve tüketici bir süreç.
Elbette bu zorlu süreç boyunca mutlu anlar da var. Ama bir çetelesini tutacak olsanız, çocuklarınızın sizi pek de mutlu etmeyen davranışlarının ve durumlarının çok daha fazla olduğunu rahatlıkla görürsünüz.
Yine de çocuk sahibi olup da bundan pişmanlık duyan, ebeveynlikten istifa eden, ya da motivasyonu düşük olduğu için annelik-babalık görevlerini aksatan pek kimseyi göremezsiniz.
Tam tersine çoğu anne baba için çocuk yetiştirmek için hayattaki en anlamlı olgudur, tüm enerjilerini, maddi ve manevi imkanlarını ve duygusal kapasitelerini onlar için tüketmek de hayatlarının tek anlamıdır.
İş Hayatında Mutsuz Eden Ama Kaçınılmaz Şeyler Çoktur
İş hayatında yaptığımız her şeyin mutluluk verici olması da tıpkı ebeveynlik de olduğu gibi imkansız.
Bir işletmenin rutin çarkları içerisinde insanı mutlu etmekten çok uzak, sıkıcı, yorucu ve zorlayıcı olan ama yerine getirilmesi yine de şart yüzlerce faaliyet bulunur.
İnsan kaynakları departmanlarının tipik mutluluk artırıcı çabalarının bu faaliyetlerin potansiyel mutsuzluk kaynakları ile başa çıkması beklenemez.
Ve kabul, ofislerin ve üretim tesislerinin insanı mutlu edecek ortamlara dönüşmesi için yapılabilecek tonlarca şey vardır (ve bunlar yapılmalıdır da).
Ancak yine de bir iş yerinin örneğin güzel bir sahildeki ya da yuvanızdaki mutluluğu vermesi tamamıyla imkansızdır.
Ayrıca Bakınız; Carl Jung'dan 4 Sarsıcı Yaşam Dersi
Hiç Mutsuz Olmadan Olağanüstü Başarılar Elde Edilemez
Bazen iş hayatında büyük başarılar için insanı mutlu etmekten tamamen uzak şeyler yapmak de gerekebilir üstelik.
Örneğin önemli bir inovasyon projesi ya da büyük bir ihale teklifi üzerinde çalışırken ömürlerini bilgisayarların başında tüketen, beslenmeyi pizzaya, özel hayatı ise çocuğunun sesini telefonda duymaya indirgeyen çalışanları düşünün…
Bu işleri yaparken mutlu olmalarını beklemek pek de mantıklı değil belki. Öte yandan bu işlerde başarılı olunması şirketin değerini katlar.
Şahsen insan hayatında mutluluğun çok abartılan ve insanoğlunun kapasitesini kullanmaktan uzaklaştıran bir kavram olduğunu da düşünmüyor değilim bu arada.
Eğer mesele sadece mutluluk olsaydı, PayPal’i sattığında cebine milyonlarca doları koyan Elon Musk’un bir sahil kasabasına yerleşmesi daha akıllıca olurdu herhalde. Oysa o yeniden büyük bir mücadeleye girip Tesla’yı ve SpaceX’i kurmayı tercih etti. Telsa ve SpaceX kurulurken onu çok mutsuz eden pek çok şey gelmemiş midir başına sizce?
Sanırım Elon Musk’u Elon Musk yapan şey mutluluk arayışı değil. O hayatın anlamıyla ilgileniyor, anlamlı bir hayat yaşamaya çalışıyor. Dünyayı petrol tüketen ve kendi kendine yok eden süreçten çıkarmak ona anlamlı geliyor. Mars’a düzenli ve ekonomik yolculuk yapabilen uzay gemileri geliştirmeyi insanlığın geleceği açısından anlamlı buluyor.
Eğer mesele anlam değil de mutluluk olsaydı bunların hiçbirini geliştiremezdi.
Mutluluk mu Daha Önemli, Yoksa Anlam mı?
Öncelikle mutluluk ve anlamın her zaman el ele gitmediğine de dikkatinizi çekmek isterim.
North Carolina Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, iş yerlerinde mutlu olduğunu ifade eden katılımcıların %75’inin işlerini anlamlı bulmadıklarını gösteriyor.
Peki işini anlamlı bulmayan ama bir şekilde kendini mutlu hisseden insanlardan gerçekten üstün performans beklenebilir mi? Pek de beklenemez.
Energy Project adlı bir danışmanlık firmasının yaptığı araştırma işlerini anlamlı bulan insanların şirketlerinde kalmaya üç katlı daha eğilimli olduklarını gösteriyor. Şirkete sadakati artırmak için en önemli değişken anlam gördüğünüz gibi.
İşini anlamlı bulan insanların bulmayanlara göre işlerinden 1.7 kat daha çok tatmin olduğu ve şirketlerinin gelişimine yönelik yaratıcı faaliyetlere 1.4 kat daha fazla katıldığı da aynı araştırma ile ortaya konmuş.
Anlam yoksa olağanüstü performans yok. Mutluluk gerekli ama yeterli değil.
Peki İşe Anlam Nasıl Katılır?
Bu da cuma günkü yazımın konusu olsun değerli okurlarım.
Ama bir ipucu vermem gerekirse, bir işin anlamlı olması, başkalarının hayatına kattığı değerin güçlü olması ile gerçekleşir.
Gerisi cumaya…