Ne zaman antik çağ felsefesi okusam, o zaman söylenmiş sözlerin, verilen tavsiyelerin günümüzle ne kadar da alakalı olduğuna şaşırıyorum. Ve sanırım her geçen yıl daha da anlamlı hale geliyorlar.
Özellikle belirsizlikle yüzleşmek ve baş etmek için bana rehber olan bu tavsiyelerden birkaçını sizinle de paylaşmak istiyorum.
1. ''Kendinin efendisi olmayan hiç kimse özgür değildir.'' -Epiktetos
Roma'da bir devlet bakanının sarayında doğuştan bir köle olarak dünyaya gelen Epiktetos, hayatın koşulları ne olursa olsun özgür kalmayı öğrenen bir filozof.
İçine doğduğumuz dünyayı, o dünyanın avantajlarını veya dezavantajlarını seçemesek de dünyayı nasıl algılayacağımızı seçebiliriz.
Sahip olduğumuz DNA'yı değiştiremeyiz, ancak hayatın koşullarına ilişkin bakış açımızı her zaman değiştirebiliriz.
Hepimizin ortak bir derdi var: özgür olmak. Finansal olarak özgür, sosyal olarak özgür…
Peki ama gerçek özgürlük nedir?
Görünen o ki özgürlük, insanın tüm hayatının sorumluluğunu eline alması ve kendisi olmak için çabalamayı seçmesidir.
2. "Tahmin edilemeyen bir dünyada, gerçekten yönetebileceğimiz tek şey kendimiziz. Ve iki kulağımız arasında kalan bölge kesin ve kalıcı olarak fethedebileceğimiz tek alandır." - Posidonius
Çevremizde olup bitenler hakkında kontrol edebileceğimiz çok az şey var.
Kontrolümüz altında olan tek şey, olaylara verdiğimiz tepkiler. Bu tepkilerle hayatımız şekilleniyor.
İnanın bunu kabul ettiğimizde hayat çok daha kolay ve yaşanılası oluyor.
Mesela içinde olduğumuz pandemi ve ekonomik kriz sürecinden nasıl çıkacağımız, tamamen bugün verdiğimiz tepkilere bağlı.
Günlerimizi sürekli şikayet ederek geçirip krizi fırsata çevirmek için uğraşmazsak süreç bittiğinde zayıf bir kimlikle ortada kalmamız kaçınılmaz olacaktır.
3. "Ne kadar çok tecrübe ederseniz, o kadar çok öğrenirsiniz ve paradoksal olarak, önünüzde kalan sonsuz miktardaki bilgiyle o kadar alçakgönüllü olursunuz.''. - Posidonius
İşte hayatın güzelliği burada yatıyor.
Ne kadar çok öğrenirsek, öğrenmemiz gereken çok şey olduğunun farkına varırız ve bu da bizi egodan uzaklaştırıp entelektüel tevazuya götürür.
Entelektüel tevazuya sahip olmak ise bizi yeni fikirlere ve değişime açık olan, daha iyi öğrenen kişiler yapacak, yeni dünyada çok daha güçlü olmamızı sağlayacaktır.
4. ''Hepimiz yaşamın kısalığından söz ederiz de, boş geçen zamanlarımızı nasıl kullanacağımızı bilemeyiz.'' - Lucius Annaeus Seneca
Hayatımızın bir sonu yokmuş gibi yaşıyorsak, zamanın yanı başımızdan akıp gitmesine izin veriyorsak, gerçekten de yaşamın kısalığından yakınmaya hakkımız yok sanırım.
Bizi mutlu eden şeylere zaman ayırmayı, hayallerimizin peşinde koşmayı erteliyoruz sürekli. Kaygıyla geleceğimizin planlarını yaparken, şu an elimizde olanların kayıp gitmesine izin veriyor, yarınımıza güvenip bugünü harcıyoruz.
Fakat günlerimizi anlamlı kılan değer kattığımız işler yaparak, hayallerimizin peşinde koşarak, sürekli öğrenip öğreterek yaşamaktır.
5. ''Karmaşadan, cehaletten, korkudan ve aşırı arzudan kurtulan ruh mutlu olur.'' - Platon
Karmaşanın da, cehaletin de, korkunun da aşırı arzunun da, had safhada olduğu bir çağın ortasındayız.
Bunlar insanları daha huzursuz daha sıkışmış ve mutsuz yapan etkenler.
Kendimden örnek vermek gerekirse, ne zamanki hayatımdaki fazlalıklardan kurtuldum, ne zaman ki kendimi geliştirmek hayatımın ilk önceliği oldu, ne zaman ki üretimimi tüketimimin önüne koydum işte o zaman hem isteklerime ulaşmam daha kolay oldu hem de hayattan daha çok zevk alır oldum.
Ayrıca Bakınız; Tanıdığım En Başarılı İnsanların 5 Ortak Özelliği