21. Yüzyıl bizi sert bir dönüşüme zorlarken, bireylerin ve toplumların ihtiyaçları da farklılaşıyor. Bugünün dijital dünyası, iş yaşamından beklentileri ve çalışan profillerindeki yetkinlikleri de değiştirmeye devam ediyor.
Dünya Ekonomik Forumu da yayımladığı ‘’İşin Geleceği’’ raporunda 2022 yılına kadar öne çıkan yetkinliklerden birisinin ‘’duygusal zeka’’ olduğunu belirtti.
Geleceğe hazırlanmak ve oyunu bugünden değiştirmek istiyorsanız kolları sıvayıp, bu yetkinliği geliştirmek için kafa yormaya başlamalısınız.
Duygusal Zeka Nedir ve Kariyerinizde Nasıl Bir Etkisi Olabilir?
Duygusal zekaya(EQ), insanın duygularını algılaması, anlaması ve yönetebilmesi becerisidir diyebiliriz.
Duygusal Zeka kitabının yazarı, Psikolog Daniel Goleman’a göre EQ şu 5 temel bileşene sahip:
Öz Farkındalık: Öz farkındalığı yüksek insan, duygusal durumunu ve diğer insanları nasıl etkileyeceğini doğru şekilde analiz edebilir. Ayrıca güçlü ve zayıf yönlerinin de farkındadır, bunları konuşmaktan da çekinmez. Kendi değerlerini ve amaçlarını iyi bilir. Nerede, niçin durduğunun da bilincindedir.
Öz Denetim: Bu insanlar dürtülerini ve ruh halini çok iyi kontrol ederler. Duygularının onları ele geçirmesine izin vermezler. Ayrıca bir davranışı sergilemeden önce düşünürler.
Diyelim ki siz yöneticisiniz, çalışanlarınız önemli bir projeyi yürütmede başarısız oldular ve şirket zarara uğradı. Ne yaparsınız? Kendinizi kaybedip şirketi ayağa kaldırabilirsiniz ya da asık bir suratla, sessizliğinizi koruyarak etrafta gezinebilirsiniz.
Fakat duygusal zekası yüksek olan bir yöneticiyseniz takımınızın bu başarısızlığını kabul eder, sert yargılarda bulunmadan kelimelerinizi dikkatle seçersiniz ve başarısızlığın sebebi, nerede hata yapıldığı gibi konular üzerinde kafa yorar, sorunu düzeltmek için çabalarsınız.
İçsel Motivasyon: Kendi kendilerini motive edebilen insanlardır. Dış olumlu uyaranlara ihtiyaç duymadan uzun süre performanslarını düşürmeden çalışabilir ve hedeflerine ulaşabilirler.
Bu insanlar durmadan yaratıcı fırsatlar ararlar, öğrenmeye aşıktırlar ve işleri daha iyi yapmak için içlerinde sonsuz bir enerji vardır.
Empati: Bu yeteneğe sahip kişiler kendilerini başka bir bilincin yerine koyarak olaylara onun bakış açısından bakar ve hissederler.
İletişimde oldukları kişileri daha iyi anlarlar. Çözüm odaklıdırlar. Karşıdakinin neler hissedip düşünebileceğini bildiklerinden en doğru yaklaşımı sergilerler.
Sosyal Beceriler: İlişkileri yönetirler ve etkili network kurabilme yeteneğine sahiptirler. Başarıya dayalı motivasyon ve optimistik davranışlar bu ilişkileri kurmada etkilidir.
Takımları çok iyi yönetirler. Ne zaman duygusal ricalarda bulunacağını ya da bulunmayacağını bilirler.
Bu 5 Beceriyi Geliştirmek İçin Ne Yapmalıyız?
Öz farkındalığınızı arttırmak için:
Günlük tutmak çok etkili ve en bilindik yöntemlerden biridir. Düşünsenize, her akşam gün içinde yaşadıklarınızı sakin kafayla bir deftere yazıyorsunuz. Böylelikle hem gün içindeki olayları ve bu olaylara karşı tutumlarınızı daha net şekilde görebilirsiniz. Eğer hatalı bir davranış sergiliyorsanız bunu anlayabilmeniz çok daha kolay olur.
Bir diğer yapabileceğiniz şey, yoğun duygusal anlarınızda bilinçli olarak yavaşlamak. Mesela bedeninizi öfke, tedirginlik gibi duygular sardığında hemen hızınızı düşürün, derin nefes alın ve sakince bir köşeye çekilin ve içinde bulunduğunuz durumla aranıza zihinsel mesafe koyun. Böylece farkındalığınızı arttırmış, duygularınızın etkisiyle yanlış kararlar vermekten kendinizi korumuş olursunuz.
Ayrıca Bakınız; Carl Jung'dan 4 Sarsıcı Yaşam Dersi
Öz denetim becerinizi geliştirmek için:
Bir kere değerlerinizin farkında olmalısınız. Çünkü hayatımızı ve tüm kararlarımızı belirleyen şey sahip olduğunuz değerlerlerdir.
Sorumluluk almalısınız. Birçoğumuz ters giden bir olayda başkalarını veya dış faktörleri suçlamaya meyilliyiz. Bu davranışı sergilemeye başladığınız anda kendinize ‘’dur’’ deyin.
Sürekli dış faktörleri suçlamak sizi bir yönetici ya da çalışan olarak başarısızlığa sürükleyecektir. Bir yöneticiyseniz ve hiç düşünmeden sorumluluk alabiliyorsanız çalışanlarınız tarafından büyük değer göreceğinize ve bir lider olarak görüleceğinize emin olabilirsiniz.
Stresli durumlarda sakin kalma konusunda da kendinizi eğitmelisiniz.
İçsel motivasyon becerinizi geliştirmek için:
Zaman zaman şunları düşünmeniz gerekiyor; ‘’Ben şu an yaptığım işi neden seçtim?’’, ‘’Hangi değerlerim bana bu kararları verdirdi?’’
Eğer sevdiğiniz bir işi yapıyorsanız kendinize o işin en çok hangi yönlerini sevdiğinizi hatırlamanız motivasyonunuzu arttıracaktır. Fakat işinizi sevmiyor veya pek de mutlu değilseniz kariyer değişikliği planlaması yapıp, bu değişikliğin hayatınıza getireceği olumlu etkileri düşünebilirsiniz.
Umutlu olmayı bırakmayın ve ne olursa olsun olaylara olumlu tarafından bakmayı öğrenin, bunu bir alışkanlık haline getirin. Olaylara kötümser yaklaşmak kolay olan ve herkesin yaptığı bir şey. Gelecekte söz sahibi olanlardan olmak istiyorsanız sizin bu gibi becerilerde diğer insanlardan ayrılmanız gerekiyor.
Empati becerinizi geliştirmek için:
Sahip olmamız gereken en önemli, insanı insan yapan becerilerden biri empati.
Bir kere her durumda ‘’en doğru algı benimki, ben haklıyım’’ diyen insanlardansanız bu davranışınızı acilen değiştirmeli, her durumun kişiler tarafından farklı şekillerde algılanabileceğinin farkında olmalısınız.
Karşınızdaki insana soru sormaktan çekinmeyin. Sorduğunuz sorularla olayları nasıl algıladıklarını öğrenmeye çalışın.
Sosyal becerilerinizi geliştirmek için:
Öncelikle iletişim becerilerinizi geliştirmelisiniz. Eğer öne çıkmak, diğerlerinden farklı olmak istiyorsanız, sizin üst düzey iletişim becerilerine sahip olmanız gerekir.
Aslında sosyal beceriler bir bakıma diğer duygusal zekâ boyutlarının bir sonucudur. Hem kendi duygu ve düşüncelerini hem de başkalarınınkini anlıyor ve kontrol edebiliyorsanız insan ilişkilerinde zaten başarılı olursunuz.
Duygusal Zekâsı Yüksek Çalışanlar Şirketlere Nasıl Fayda Sağlar?
Duygusal zekâsı yüksek olan ve bunu iş ortamında da kullanabilen kişiler:
Zor durumları ve krizleri başarılı şekilde yönetebilirler.
Diğer çalışanları olumlu yönde etkileyebilirler.
Baskı ve stres anlarında bile çalışmaya, üretmeye devam edebilirler.
Kendilerini ve çalışma arkadaşlarını motive edebilirler.
Farkındalığı yüksek, sosyal bilinç sahibi, ilişki yönetimine hâkim bu çalışanlar iş yaşamında hem kendileri daha başarılı olurken hem de şirketlerini başarıya taşırlar.
Daha yüksek duygusal zekaya sahip çalışanlar demek, daha yüksek verimlilik, daha fazla yenilik ve yaratıcılık, daha fazla müşteri memnuniyeti demektir.