Eğer kendinizi yeterince yaratıcı hissetmiyor, yeni ve ilginç fikirler ortaya koymakta zorlanıyorsanız, bunun sebeplerinden birisi hayatınızın ve işinizin çok monoton ve aşırı planlı olması olabilir.
Ya da aşırı dikkatli ve odaklı bir insan olmanız.
Çünkü hem araştırmalar, hem de yaratıcılıkları ile ünlü insanların hayatları bize gösteriyor ki, yaratıcılığa giden yol karmaşadan ve dikkat dağınıklığından geçiyor.
Karmaşa ve Dikkat Dağınıklığı Yaratıcılığı Nasıl Besler?
Harvard Üniversitesi'nde şöyle bir araştırma yapılıyor:
Harvard'lı öğrencilerin öğrencilerin istenmeyen uyarıları filtreme gücünü ölçen bir deney yapıyorlar. Bu ne demek? Mesela kalabalık bir ortamda karşınızdaki ile sohbete odaklanıyor ve çevredeki insanların konuşmalarını dikkate almamayı başarabiliyorsanız filtre yeteneğiniz güçlü demektir.
Sonuç olarak bazı öğrencilerin filtreleme yeteneği çok zayıf çıkıyor. Diğer insanların sesleri ve görüntüleri onların düşüncelerini engelliyor.
Bu çoğumuz tarafından bir dezavantaj olarak algılanır.
Ancak araştırma sonuçları bu filtreleme yeteneği düşük öğrencilerin yaratıcılıklarının diğerlerinden daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor.
Bir albüm çıkarmış, kitap yayımlamış, ulusal basına haber olan gösteri sahnelemiş, bir patent almış öğrencilerin sonuçları ise en şaşırtıcı olanı oluyor.
Çünkü bu süper yetenekli 25 gençten 22'sinin dikkat filtresinin zayıf çıkıyor.
Michigan Üniversitesi'nden araştırmacıların yaptığı çalışmalar da benzer sonuçları ortaya koyuyor.
Buna göre yine albüm çıkarmış, şiirleri New Yorker'da yayımlanmış ve yazdığı oyunlar Broadway'de oynanmış kişiler dikkat dağınıklığından en çok şikayet eden kişilerdi.
Ayrıca Bakınız; Carl Jung'dan 4 Sarsıcı Yaşam Dersi
Bir diğer çalışma da Psikolog Ellen Langer'in çalışması.
Langer ve ekibi seçtiği deneklere yaratıcılık gerektiren bir görev veriyor ve denekler iş üzerindeyken onlara müdahale etmeye başlıyorlar. Mesela denek kedi çizme görevini neredeyse tamamlayacakken psikologlar gelip ''suyun altında yaşayan bir hayvan çizmeniz gerekiyordu'' diye uyarıyor.
Ya da ''tabak'' kelimesi ile ilgili bir makale yazması istenen deneğe görevinin yarısına gelmişken ''kabak'' ile ilgili makale yazmak konusunda ne düşündüğü soruluyor.
Sonuçlar yine şaşırtıcı. Müdahale edilen denekler daha iyi iş çıkarıyor.
Başka bir çalışma da rastgele değişimler yapmanın getirdiği olumlu sonuçlarla ilgili:
Psikologlar öğretmenlerle anlaşarak onlardan derste kullandıkları fotokopileri değiştirmelerini istiyorlar.
Sınıfın yarısına normalde kullanılan fotokopiler, diğer yarısına ise aynı fotokopinin daha saçma ve dikkat dağıtıcı fontlarla yazılmış halleri dağıtılıyor.
Fontların değişmesi beklendiği gibi öğrencilerin dikkatini dağıtmıyor, tersine farklı fontlar dağıtılan öğrenciler okuduklarına daha iyi odaklanıyor ve daha fazla kafa yoruyor. Hatta bu farklı fontlarla çalışan öğrenciler sınavlarda daha başarılı oluyorlar.
Dünyanın en yenilikçi şirketlerinden biri olan 3M (Minnesota Madencilik ve İmalat Şirketi), esnek dikkat politikasını uygulayan firmalardan.
3M'de kanepelerde kestirmek ve oyun oynamak serbest. Çünkü bu şirket yaratıcılığın sürekli kovalanarak elde edilemeyeceğini, bazen başka bir işe odaklanmışken bize uğrayacağını anlamış bir şirket.
3M ayrıca birkaç yılda bir tüm mühendislerinin departmanlarını değiştiriyor. Çünkü 3M farklı projelerde çalışan, farklı deneyimler edinen çalışanların yaratıcılıklarının arttığını tecrübe etmiş bir şirket.
Yaratıcılık üzerine yaptığı çalışmalarla ünlü olan Howard Gruber ve Sara Davis, yaratıcı insanların aynı anda birçok çalışma eğiliminin oldukça yaygın olduğunu söylüyorlar ve Darwin'den örnek veriyorlar.
Charles Darwin, hayatı boyunca jeoloji, zooloji, psikoloji ve botanik gibi birçok alanda araştırmalar yapmış bir bilim insanı. Tüm bu çalıştığı alanlar birbirini besledi ve onu dünyanın en önemli bilim adamı ve düşünürlerinden biri yaptı.
Evet, örnekler uzar gider.
Ortaya konmuş tüm bu araştırmalar bize karmaşanın ve dikkat dağınıklığının aslında o kadar da korkulacak bir şey olmadığını görüyor.
Yeter ki onların yaratıcılığımızı besleyecek kaynaklar olduğunun farkında olup doğru bir şekilde kullanalım.
Kaynak: KAOS: Dağınıklığın Hayatlarımızı Değiştirme Gücü / Tim Harford