Bill Gates, Elon Musk, ve Jack Dorsey... Şüphesiz ki bu üç isim, yaşadığımız dönemin en başarılı, en vizyoner ve en sıra dışı isimleri.
Çağımızın bir diğer parlak ismi olan ama muhtemelen birçoğunuzun tanımadığı, dünyanın en büyük hedge fonunu kuran Ray Dalio, hem yakından tanıdığı hem de hayranı olduğu bu üç dehayı kişilik testine alıyor.
Ve bu test sonuçları, hepsinin çok belirgin bir şekilde sahip olduğu ortak özellikleri açığa çıkarıyor.
Dalio, sadece zamanımızın en parlak isimlerine kişilik testi yapmakla kalmayıp aynı zamanda sonuçları dünyayla paylaşma girişiminde bulunan birkaç kişiden biri. Bu yüzden Dalio'nun bu projesinden edindiği bilgiler kesinlikle paha biçilmez.
Hadi gelin önce projenin nasıl ortaya çıktığına bakalım.
Ray Dalio'yu Bu İsimlere Kişilik Testi Yapmaya İten Neydi?
1975'te dünyanın en büyük hedge fonu olan Bridgewater Associates'i kuran Ray Dailo, yaşadığımız dönemin en zeki ve en başarılı insanlarından.
2011'in ilk gününde, 60 yaşındaki Dalio, Bridgewater Associates'teki CEO'luk görevinden ayrılacağını duyuruyor.
Bunun üzerine Ray ve yönetim ekibi bir geçiş planı üzerinde çalışıyorlar. Ekip neredeyse hiç değişmediği ve çok uzun süredir birlikte çalıştıkları için önemli bir sorun olmayacağından eminler.
Ancak çok yanılıyorlar…
Sonraki 18 ay içinde Bridgewater'da büyük bir kaos başlıyor. İlgilenilmesi gereken o kadar çok şey var ki, sorumlular son derece bunalmış hissediyorlar ve Ray ile çok uzun süre çalışmış olmalarına rağmen, onun bunu nasıl "yaptığını" gerçekten anlayamıyorlar.
Böylece Dalio geri dönüyor ve yönetim konusuna, Bridgewater'ın yatırım kararlarının çoğuna yaklaşıldığı gibi yaklaşıyor: Sistemli ve süreç odaklı bir şekilde.
Stratejistler, Ray'in yokluğunda neyin eksik olduğunu görmek için, diğerleri ile Ray'in özelliklerini karşılaştırıyorlar ve "Ray Gap (Ray Boşluğu)" dedikleri şeyi ortaya koyuyorlar.
Buldukları boşluğun çoğunu dolduracak bir bileşen çıkıyor ortaya: "Şekillendiricilik"
Peki kimdir şekillendirici?
Dalio'nun İlkeler adlı kitabında belirttiği gibi:
"Bir şekillendirici, benzersiz ve değerli bir vizyon bulan ve bu vizyonu tipik olarak başkalarının şüpheleri ve muhalefeti üzerine güzel bir şekilde inşa eden kişidir."
Boşluk belirlendikten kısa bir süre sonra Dalio, tipik bir şekillendiricinin arketipini oluşturmak amacıyla şekillendiricileri ve onların ortak noktalarını araştırmaya başlıyor.
Ardından tanıştığı şekillendiricilerle bağlantı kuruyor: Bill Gates, Elon Musk ve Jack Dorsey.
Dalio, onlara değerlerini, yeteneklerini ve yaklaşımlarını keşfetmek için özel olarak geliştirilmiş bir kişilik testi yapıp yapamayacaklarını soruyor ve onlar da kabul ediyorlar.
İşte Dalio'nun çalışmalarına göre, dönemine en başarılı, en popüler ve en sıra dışı insanlarının en büyük 4 özelliği ve onlardan öğrenebileceklerimiz:
1. Şekillendiriciler Bağımsız Düşünürler.
5 Ekim 2011'de, Dalio'nun şekillendiricilerle ilgilenmeye başlamasından birkaç ay sonra, Steve Jobs hayatını kaybediyor ve Walter Isaacson kısa bir süre sonra Jobs'un biyografisini yayınlıyor.
Dalio bunu okurken, kendisi ve Jobs arasında birkaç benzerlik fark ediyor.
Steve Jobs şirketini garajından, Dalio ise 2 yatak odalı dairesinden kurmuştu.
Steve Jobs, güzel tasarlanmış ürünlerle teknoloji, müzik ve iletişimde devrim yarattı. Dalio, bilgisayarlar, duygular tarafından ele geçirilmeyen makineler tarafından verilen kararlara dayanan sistemli, süreç odaklı bir yöntemle yatırımda devrim yarattı.
Jobs da Dalio da asiydi. Dalio, patronunun yüzüne yumruk attığı için önceki işinden kovulmuş ve bundan kısa bir süre sonra da Bridgewater'ı kurmuştu. Jobs, üniversiteyi bıraktı, video oyunu tasarımcısı olarak işe girdi ve Budizm'i deneyimlemek için Hindistan'a gitmek için para biriktirdi.
Şekillendiriciler bağımsız düşünürler, çünkü hiçbir şeyin veya hiç kimsenin hedeflerini engellemelerine izin vermezler. Ayrıca genellikle zamanın çok ötesinde fikirlere sahip olmaları ile de karakterize edilirler.
Örneğin, Dalio her zaman bilgisayarların daha güçlü olmasını istedi çünkü ancak o zaman onlardan daha doğru sonuçlar ve tahminler alabilirdi. Zaten makinelerin birçok düzeyde insanlardan daha iyi kararlar verebileceğini düşünüyordu çünkü bizi sabote eden duygulara onlar sahip değillerdi.
Steve Jobs, mühendislerini her zaman çok büyük düşünmeye zorlamasıyla ünlüydü. O zamanlar dünyanın en ince dizüstü bilgisayarını (2008'de Macbook Air) ortaya çıkardığında, birçok insan bu vizyonunu hayata geçirmeyi başardığına inanamamıştı.
2. Şekillendiriciler Son Derece Esnek ve Dayanıklıdırlar
Ray Dalio, o zamanlar Twitter ve Square'in CEO'su olan Jack Dorsey ile de görüşüyor.
Dorsey, zamanının o kadar ilerisindeydi ki, Twitter fikrini 2000 yılında, bazılarının hala internetin geçici bir moda olduğunu düşündüğü bir zamanda ortaya koymuştu.
Twitter ancak 6 yıl sonra kurulacaktı, ancak kuşkusuz, Jack Dorsey'deki en belirgin şekillendirici özellik, onun duygusal olarak esnekliği ve kararlılığıydı.
Dorsey, 2016 ve 2017 yıllarında, 2 yıl üst üste Amerika'nın en kötü CEO'larından biri seçildi. Zamanını ve enerjisini tek bir şirkete odaklamak yerine aynı anda 2 büyük şirketin CEO'su olduğu için sayısız kez eleştirildi.
Yatırımcılar onun sayısız tatillerinden, bir anda çekildiği inzivalarından ve bitmek bilmeyen hobilerinden şikayet ediyordu.
Dorsey hiçbir zaman tipik bir CEO olmadı ve bunun için tüm hayatı boyunca eleştirilere katlanmak zorunda kaldı. Yine de son 10 yılda Silikon Vadisi'nin en başarılı şirketlerinden 2'sinin kurulmasını sağladı.
Şekillendiriciler son derece esnektir çünkü Ray Dalio'nun belirttiği gibi, "tasavvur ettikleri şeyi elde etme ihtiyaçları, onu elde etmek için mücadele ederken yaşadıkları acıdan daha güçlüdür."
Ray Dalio da harika bir esnek insan örneği aslında. 70'lerin sonlarında, bir borsa bahsinde 100.000 dolar kaybetti. Tüm kariyeri boyunca, kendisini geliştirmek için yaptığı tüm hataları yazdı, inceledi ve analiz etti. Sonuç olarak, birçok finansal kriz yaşadı ve neredeyse her zaman bu krizlerden bir öncekinden daha zengin çıktı.
3. Şekillendiriciler Geniş Görüş Alanına Sahiptirler
Ray Dalio, Elon Musk'a SpaceX şirketini nasıl kurduğunu sorduğunda, Musk şöyle cevap veriyor:
''Uzun bir süre, insanlığın Mars gibi başka bir gezegende yaşama başlamasını gerektirecek kötü bir felaketin (veba ya da meteor çarpması gibi) olmasının kaçınılmaz olduğunu düşündüm.
Bir gün Mars programlarında ne gibi ilerleme kaydettiklerini görmek için NASA web sitesine girdim ve yakın zamanda oraya gitmeyi bile düşünmediklerini bile fark ettim. Ortaklarım ve ben PayPal'ı sattığımda 180 milyon dolar kazanmıştım. 90 milyon dolar harcarsam, bunu eski SSCB'den bazı ICBM'ler almak için kullanırsam ve bir tanesini Mars'a gönderirsem, Mars'ın keşfine ilham verebileceğimi düşündüm.''
Mars'a roket göndermek elbette çok fazla bilgi, uzmanlık ve muhtemelen çoğu durumda bir tür üniversite diploması gerektirir. Bir gün uyanıp Mars'a bir şey gönderemezsiniz yani.
Dalio, Musk'a roketlerle ilgili geçmişinin ne olduğunu sorduğunda, Musk, hiçbir bilgisinin olmadığını söylüyor. Evet, sıfır bilgi. “Kitap okumaya yeni başladım” diyor.
Şekillendiriciler yalnızca ortalamadan daha geniş bir vizyona sahip olmakla kalmaz, aynı zamanda göremedikleri bazı şeyler olduğunun da farkındadırlar. Bu yüzden belirli görevlerde kendilerinden daha iyi olan kişileri işe almaktan ve ortalamadan çok daha hızlı öğrenmek için büyük miktarda bilgi yüklenmekten çekinmezler.
Bu sayede neredeyse tüm şekillendiriciler hem büyük resmi hem de küçük detayları, aradaki seviyeleri ve bu seviyelerin her birinden çıkarılacak sonuçları ve perspektifleri görebilirler.
4. Şekillendiriciler Son Derece Tutkuludurlar
Gates, Musk, Dorsey veya Dalio'nun yaptıkları işte en iyi olmayı sürdürebilmelerinin bir numaralı nedeni, tutkulu olmalarından kaynaklanıyor.
Hiç kimse tutkulu olmadan bu mükemmellik seviyesini o kadar uzun süre sürdüremez.
Sevmiyorsanız, devam etmezsiniz ve bu belki de şekillendiricilerden öğrenmemiz gereken en büyük ders.
Bazı insanların hayatta tutkularını bulmaları çok uzun zaman alır ve tutkularını genç yaşta bulacak kadar şanslı olanlar öne geçme olasılıkları en yüksek olanlardır.
Ancak bu, öylece oturup tutkunuzun vahiy gibi size gelmesini beklemeniz gerektiği anlamına da gelmiyor. Hayatta yapmayı sevdiğiniz şeyi bulmanın en iyi yolu, her zaman yeni şeyler denemektir.
Ünlü girişimcilerin, yöneticilerin ve CEO'ların %99'u şekillendiricidir. Ancak tüm şekillendiricilerin ünlü olmadığını hatırlamakta fayda var.
Dalio'nun kitabında belirttiği gibi, şekillendiriciler farklı boyutlarda gelir:
“Muhtemelen birkaçını kişisel olarak tanıyorsunuz. Etrafınızdaki liderler, yani değişimi yönlendiren ve kalıcı organizasyonlar inşa eden kişiler olabilirler.”
Ayrıca, bir şeyde mükemmel olmak için bir şekillendirici olmanıza gerek olmadığını da belirtmekte fayda var.
O işe tüm dikkatinizi verip uzun süre yapmaya istekliyseniz, büyük olasılıkla hayatta başarılı olursunuz. Yine, şekillendiricilerin değişimi yönlendirmelerinin bir numaralı nedeni, yukarıda bahsedilen niteliklerin tümüne sahip olmaları değil, tutkulu olmalarıdır.
Tüm zamanların en büyük yatırımcılarından biri olan Warren Buffet, günde 6 saatini en sevdiği konularda kitap ve gazete okuyarak geçiriyor. Bill Gates yılda ortalama 50 kitap okuyor. Gates'in hayat hikayesi size çok ilham verecek bir hikaye. Elon Musk çocukken günde 10 saat kitap okurdu. SpaceX'e roketler hakkında okuyarak başladı.
Sizce de dünyanın en kıymetli alışkanlığı değil midir okumak?
Ancak günümüzde çoğu insan, bir yıl içinde en fazla 5 kitap okuyor.
Evet, bu insanların hepsi şekillendirici, ama onları harekete geçiren bir numaralı şey tutku, gerisi pastanın üzerindeki krema gibi.
Sizi her sabah yataktan kaldıracak şeyi henüz bulamadıysanız, onu bulmanın en iyi yolu sürekli denemek, yeni şeyler denemek.
Bu arada tutkunuzu nasıl keşfedeceğinizle ilgili podcastimizi dinlemeden geçmeyin derim.
Okuyun, öğrenin, kendinizi denemekten bir an olsun vazgeçmeyin.
Ve emin olun, tutkunuzu bulduğunuzda hayat sizin için hiç olmadığı kadar eğlenceli ve yaşanılası olacak. :)
***
Eğer benzer içeriklerden ilham almak ve hayatınızı dönüştürme cesareti bulmak isterseniz Haddini Aş E Bülten ailemize hevesle bekleriz.
***
Kaynak:
Ayrıca Bakınız; Hayatınızı Değiştirme Vaktinizin Geldiğini Gösteren 3 İşaret