Ben ODTÜ İşletme'de okurken bilgisayarlar çok pahallı, ortalama bir insanın asla erişemeyeceği cihazlardı.
Fakültemizde açılan bilgisayar laboratuvarı(!) yanlış hatırlamıyorsam 6 adet IBM 286 bilgisayardan oluşuyordu ve onların üzerinde Basic dili ile ilkel programlar yazabilmek bile kendimizi ayrıcalıklı hissettiriyordu.
Sonra bir gün ortaya Dell diye bir marka çıktı.
Dell yenilikçi üretim ve satış süreçleriyle bilgisayarların fiyatlarını ucuzlattı ve onları daha fazla insanın satın alabileceği ürünler haline getirerek dijitalleşme devriminin önünü açtı. O adeta teknolojiyi demokratikleştirdi.
İşte o şirketi kuran kişinin ismi Michael Dell.
Michael Dell'in iş modelini şık giyinmeyi demokratikleştiren ve hayat hikayelerini daha önce paylaştığım Zara'nın Kurucusu Amancio Ortega'ya ya da hamburger devrimini yapan McDonalds kurucusu Ray Kroc'a benzetebiliriz. O da tıpkı diğer iki örnekte olduğu gibi sistemde müşteriye değer katmayan tüm unsurları yok ederek düşük maliyetli ürünleri satmayı başaran birisi.
İlk şirketini 19 yaşındayken 1000 dolarlık bir bütçe ile kuran, sevdiği ve inandığı iş uğruna üniversiteyi terk eden, şu an dünyanın en zenginleri listesinde yer alan ve yaşanan teknoloji devriminin mimarlarından olan Michael Dell'in ilham verici hayat hikayesini anlatıyorum bu yazımda.
Michael Dell Kimdir?
23 Şubat 1965'te Teksas'da dünyaya geliyor Dell.
Borsa simsarı annesi ve ortodontist babası oğullarını tıp okumaya ikna etmeye çalışıyorlar ancak Dell'in ilgisi her zaman teknoloji ve ticaretten yana oluyor. Bu duygu onu eğitim süresini hızlandırıp iş hayatına biran önce atılmaya teşvik ediyor. Öyle ki, çalışma hayatına erken başlamak için sekiz yaşında bir lise denklik sınavına girmek için başvuruyor.
Ama Michael Dell'in teknolojiye ve ticarete düşkünlüğünün ilk emarelerine çok daha küçük yaşlarda rastlanıyor. İşte Wikipedia'nın bir araya getirdiği bazı işaretler.
"Dell ilk hesap makinesini yedi yaşında satın aldı ve ortaokulda erken bir teletype terminaliyle karşılaştı. 15 yaşında, Radio Shack'te bilgisayarlarla oynadıktan sonra, ilk bilgisayarı olan Apple II'yi aldı ve nasıl çalıştığını görmek için hemen parçalarına ayırdı. Daha12 yaşındayken pul koleksiyonunu finanse edebilmek için bir Çin restoranında bulaşıkçı olarak işe girdi ve kısa sürede şef garsonluğa terfi etti."
Dell oldukça hareketli ortaokul hayatından sonra Houston'daki Memorial Lisesi'ne giriyor. Ama burada da sadece bir öğrenci olmakla yetinmek istemeyen Michael Dell yaz aylarında Houston Post gazetesi için abonelik satmaya başlıyor. Belki de bu deneyimi ona daha sonra Dell'de uyguladığı "doğrudan satış" modeli için ilham veriyor, kim bilir?
Ayrıca bakınız; Haddini Aş Hikayaleri 68: Sylvester Stallone
Dell, bu ilk doğrudan satış denemesinde sadece soğuk aramalar yapmak yerine, gazete abonelikleri için belirli kitlelere odaklanıyor ve bu sayede çok başarılı olup o yaz 18.000 $ kazanıyor. Hatta gencecik Dell birkaç çalışanı işe alıyor ve ilk iş yılında yaklaşık 200.000 $ brüt kar elde ediyor.
Bu yönüyle Michael Dell tıpkı daha 17 yaşındayken ilk sandviç dükkanını açan Subway kurucusu Fred DeLuca gibi girişimciliğe erken atılanlardan anlayacağınız. Ama eğer girişimcilik hayalleriniz varsa bu moralinizi bozmasın.
İntiharın kıyısından dönüp 66 yaşında KFC’yi kuran Harland Sanders ya da 50 yaşında esas büyük başarıyı yakaladığı Getir'in temellerini atan Nazım Salur gibi geç yaşlarında çiçek açanların sayısı da hiç az değil. Girişimciliğin yaşı olmaz anlayacağınız. Yeter ki siz karar verip yol almaya başlayın.
''Her gün kim olduğunuzdan ödün vermeden hayallerinize doğru ilerlediğinizde, kazanıyorsunuz.''
Ailesinin isteği ile tıp okumaya başlayan Michael Dell, üniversitedeyken bilgisayar ticaretinde hiçbir şirketin doğrudan müşterilere satış yapmayı denemediğini fark ediyor. Bu aydınlanma ona aracılardan ve onlara verilmesi gereken kâr marjlarından kurtulduğu yenilikçi iş modelini tasarlamak için ilham veriyor.
Böylece Michael Dell üniversitede tanıdığı insanlar için bilgisayar üretip satmaya başlıyor ve bugünkü Dell'in temellerini atıyor. İyi makineleri, güçlü müşteri desteği ile piyasadakilerden daha ucuz fiyatlara satmanın yolunu buluyor.
Ve Michael Dell bu işte başarılı olunca zaten istemeyerek sadece ailesini mutlu etmek için okuduğu tıp bölümünü ikinci sınıfta bırakmaya karar veriyor.
''Ne yapacağınıza karar vermek kolaydır. Zor olan şey, ne yapmayacağınıza karar vermek.''
Genç girişimci okuldan ayrıldıktan sonra, 1984 yılında PC’s Limited adıyla şirketini kuruyor ve şirket ilk yılında 6 milyon dolardan fazla satış yaparak ABD'nin en hızlı büyüyen işletmelerinden birisi haline geliyor.
Satışları sürekli artmaya devam eden şirketin ismi 1987 yılında Dell Bilgisayar olarak değiştiriliyor. Şirket 1988 yılında şirketi halka arz ediliyor 30 milyon dolar kazanıyor sermaye topluyor.
1992 yılına gelindiğinde, 27 yaşındaki Dell, Fortune 500 listesindeki en genç iş adamı olarak kayıtlara geçiyor.
''En çok korktuğunuz şey başınıza gelebilecek en iyi şey olabilir.''
2000 yılına gelindiğinde Dell artık bir milyarderdi ve şirketinin 34 ülkede ofisi ve 35.000'den fazla çalışanı vardı. Ertesi yıl, Dell Computer dünyanın en büyük bilgisayar üreticisi olarak Compaq Computer'ı geride bıraktı.
1989 yılında evlenen Dell, eşiyle birlikte milyonlarca bağış yapan büyük bir özel yardım kuruluşu olan Michael ve Susan Dell Vakfı'nı kurdu. 2006 yılında vakıf, Texas Üniversitesi'ne 50 milyon dolar bağışladı.
Dell 2004 yılında şirketin CEO'luğundan ayrıldı, ancak yönetim kurulu başkanı olarak kaldı. Dünya Ekonomik Forumu'nun Kuruluş Kurulu'nda ve Uluslararası İş Konseyi'nin yürütme kurulunda görev yaptı. Ayrıca ABD Başkanı'nın Bilim ve Teknoloji Danışmanları Konseyi'ndeydi ve Haydarabad'daki Hindistan İşletme Okulu'nun yönetim kurulunda yer aldı.
2007 yılında şirketin yönetim kurulunun çağrısı üzerine tekrar Dell CEO'luğuna dönen Michael Dell, bilgisayar devinin internet çağına ve bulut gibi yenilikçi teknolojilere uyum sağlamasında büyük başarı kazandı. Ve kazanmaya da devam ediyor.
56 yaşındaki, 4 çocuk babası Dell'in net serveti şu an 50,4 milyar dolar.
Comments